»Veliko ljudi se uči esperanta. Vemo, da je na Duolingu tečaj angleščine in esperanta začelo več kot dva milijona ljudi. Seveda danes niso vsi govorci esperanta, vendar sem naletel na nekatere, ki so začeli šele pred tremi meseci, se vsega naučili sami in nato preprosto začeli govoriti,« je za Radio Prague International dejal Marek Blahuš, poliglot in predan esperantist.
Svetovni esperantski kongres je eden najdlje delujočih kongresov na svetu. Organiziran je že 110., odpovedan je bil le v času obeh svetovnih vojn. Češka, kjer poteka letos, je leta 1996 že gostila esperantski kongres, ki ima v tej državi močno tradicijo.
»Pomembno je, da se dogaja v Brnu, ki ima ključno mesto v zgodovini esperanta. Prvi esperantski klub je bil namreč ustanovljen prav tam leta 1901, nato pa je bilo leta 1969 ponovno ustanovljeno tudi sedanje Češko esperantsko združenje, ko so jim končno dovolili, da ga znova ustanovijo v Brnu,« je pojasnil Blahuš.
Dve esperantski društvi imamo sicer tudi v Sloveniji – mariborsko in ljubljansko.
»To je priložnost za srečanje govorcev esperanta z vsega sveta (zastopanih je 63 držav, več kot 1000 ljudi). Ta jezik se danes pogosto uporablja v pisni obliki, tudi na internetu, tako da se lahko pogovarjaš virtualno, vendar je vedno lepo srečati ljudi v živo in sklepati nova prijateljstva. Zgodi se, da srečam ljudi, ki jih poznam že vrsto let, vendar jih ponovno srečam na konvencijah. Ko potujem, jih lahko poiščem in jih morebiti obiščem, vendar ne morem spoznati vsega sveta – razen če sem tukaj na kongresu,« je povedal eden od udeležencev.
»V tem jeziku obstaja esperantska kultura, ki je prevedena ali izvirna. Nekateri pišejo knjige v esperantu kot izvirnem jeziku ali pa prevajajo umetniška dela iz drugih jezikov prek esperanta.«
Bi razumeli naslov in članek, napisan v esperantu? Tukaj je prevod:
Ĉu vi komprenus homon, kiu parolas kaj skribas en Esperanto?
La 110-a Monda Kongreso de Esperanto, kiu fakte estas festivalo festanta ĉi tiun internacian helplingvon, finiĝas en Brno, Ĉeĥio. Ĝi estas ŝanco por esperanto-parolantoj el la tuta mondo, inkluzive de Slovenio, renkontiĝi.
»Multaj homoj komencis lerni Esperanton samtempe. Ni scias, ke pli ol du milionoj da homoj komencis la anglan kaj esperantan kurson ĉe Duolingo. Kompreneble, ne ĉiuj estas esperanto-parolantoj hodiaŭ, sed mi renkontis kelkajn, kiuj komencis nur antaŭ tri monatoj, lernis ĉion memstare kaj poste simple komencis paroli,« diris Marek Blahuš, komputikisto ĉe la Universitato Masaryk, poligloto kaj dediĉita esperanto-parolanto, al Radio Prague International.
»La Monda Kongreso de Esperanto estas unu el la plej longdaŭraj kongresoj en la mondo. Ni okazigis ĝin jam la 110-an fojon ĉar ĝi estis nuligita dum la milito. Ni ankaŭ havis du retajn kongresojn dum la pandemio.«
Ĉeĥio, aŭ Ĉeĥoslovakio, jam gastigis kongreson de Esperanto en 1996, kaj la lingvo havas fortan tradicion en ĉi tiu lando. »Estas grave, ke ĝi okazas en Brno, ĉar Brno havas fortan lokon en la historio de Esperanto. La unua klubo de Esperanto fondiĝis en Brno en 1901, kaj poste la nuna Ĉeĥa Asocio de Esperanto estis restarigita en 1969, kiam ili fine rajtis restarigi asocion en Brno.«
Ni ankaŭ havas du societojn de Esperanto en Slovenio, nome Maribor kaj Ljubljano. »Ĉi tio estas ŝanco por parolantoj de Esperanto el la tuta mondo renkontiĝi (63 landoj estas reprezentitaj, pli ol 1000 homoj). Ĉi tiu lingvo estas ofte uzata skribe hodiaŭ, ankaŭ en la Interreto, do oni povas paroli virtuale, sed ĉiam estas agrable renkonti homojn persone, paroli kun ili kaj fari novajn amikojn. Okazas, ke mi renkontas homojn, kiujn mi konas de multaj jaroj, sed mi renkontas ilin denove ĉe kongresoj. Kiam mi vojaĝas, mi povas serĉi ilin kaj eble viziti ilin, sed mi ne povas ekkoni la tutan mondon krom se mi estas ĉi tie ĉe kongreso.«
»Ekzistas esperanta kulturo en ĉi tiu lingvo, kiu estas tradukita aŭ originala. "Ni ankaŭ havas homojn, kiuj verkas librojn kaj vendas ilin en Esperanto kiel originalan literaturon aŭ tradukojn de artaĵoj el aliaj lingvoj per Esperanto, disponigante ilin al parolantoj de ĉiuj aliaj lingvoj,« aldonis Blahuš.
